Жедел жәрдем дәрігері – өте көне және орта ғасырлардан бастау алатын мамандық. Алғаш рет «жедел жәрдемге» ұқсас нәрсе 4 ғасырда Иерусалимде пайда болды. Содан кейін Иерусалимге апаратын жолдарда көптеген саяхатшыларға қонақжай үйлер пайда болды. Ал ресми түрде алғашқы жедел жәрдем станциясы 1881 жылы Венада құрылды. Оның құрылуына Үлкен театрдағы өрт себеп болды, оның барысында көптеген адамдар зардап шекті. Содан кейін веналық дәрігер Ярослав Мунди алдымен жедел жәрдем жасау идеясын айтты.

Адамдардың денсаулығы мен өмірін сақтаумен айналысатын медициналық ұйымдардың ішінде жедел медициналық көмек көрсету басты орындардың бірі болып табылады. Жедел жәрдем – бұл науқастың денсаулығы, кейде өміріне байланысты болатын нақты оперативтік, сонымен бірге білікті жұмыстың озық медицинасы.

Жедел медициналық көмек – бұл науқастар мен зардап шеккендерге үйде, көшеде, кәсіпорындар мен мекемелерде төтенше жағдайлар және жарақаттар кезіндегі ересектер мен балаларға жедел медициналық көмек жедел жәрдем станциялары, қосалқы станциялар және жедел жәрдем ауруханаларында көрсетіледі. Науқасқа көмек көрсету кезінде шұғыл көмекті қажет ететін жағдайлар туындайды. Мұндай жағдайларда жедел жәрдем қызметкерлерінің жоғары кәсібилігі қажет.

Біздің Ақтөбе облысының тарихында жедел жәрдем туралы алғаш рет 19 ғасырдың екінші жартысынан бастап айтылды. Мұның бәрі 1731 жылы басталды. Кіші жүзді Ресейге қосу жөніндегі үлкен дипломатиялық өкілдіктің нәтижесінде Қазақстан даласында орыс қоныстары пайда бола бастады, орыс-қазақ қарым-қатынасы туды, сауда-саттық дамып, халық саны көбейді. 1878 жылға қарай Ақтөбеде мыңнан астам адам тұрды, бірақ тек екі фельдшер медициналық көмек көрсетті: әскери және земство фельдшері. 1909 жылы халық саны 10 мыңға дейін өсті, бірақ әлі де дәрігерлер мен ауруханалар болмады. 1915 жылы қалада 10 төсектік теміржол ауруханасы ашылды, сол уақытта 40 төсектік қоныс аудару ауруханасы пайда болды. Ара-тұра халықты аусыл, тырысқақ, іш сүзегі, дизентерия, безгек, туберкулез індеттері еңсерді.

1919 жылы қалада жаралылар мен науқастарды емдеуге арналған госпиталь ашылды, оның жұмысын ұйымдастыруға М.В. Фрунзе үлкен көмек көрсетті.

1927 жылы қалада қалалық аурухананың бөлімшесі болып алғаш рет жедел жәрдем станциясы ұйымдастырылды. Ол кезде жедел жәрдем жылына алты мыңнан сәл астам шақыртуға қызмет көрсеткен, болжам бойынша (нақты деректер жоқ) тек фельдшерлер ғана жұмыс істеген.

Соғыс басталғанға дейін Ақтөбе облысында төрт жедел жәрдем көлігі бар үш жедел жәрдем станциясы болды. 1947 жылы қалалық жедел жәрдем бөлімінің меңгерушісі болып медицина ғылымының кандидаты, хирург Анна Абрамовна Тантлевская тағайындалды.

Кейінірек 1960 жылы жедел жәрдем бөлімі Красноармейская 46, көшесінен Интернациональная көшесіндегі №1 емханаға көшірілді. Шақыртуларға күндіз фельдшер, түнде медициналық училищенің студенттері мен қалалық аурухана дәрігерлері қызмет көрсетті. Жедел жәрдем штатында барлығы 18 адам болған. Ол кезде кафедра меңгерушісі Оберт Отмар Иванович болатын. Бұл 18 адам бүкіл қалаға, қала маңына, Сазды, Елек совхоздарына қызмет етті. Сондай-ақ, №1 медициналық бөлімшеде «Жедел жәрдем» автокөлігі Жилгородок пен өндірістік аймаққа қызмет көрсетті.

1967 жылы ғана жедел жәрдем дербес ұйым ретінде жұмыс істей бастады. Станцияның алғашқы бас дәрігері КСРО денсаулық сақтау ісінің үздігі Ерасилова Шамсия Закировна болды. Бұл ретте ғимаратты қайта жаңғырту және гараждарды салу жұмыстары басталды.

1968-1969 жылдары жедел жәрдем станциясында шағын операциялық бөлме ұйымдастырылып, онда жеңіл хирургиялық операциялар (жарақаттарды тігу, абсцесстерді ашу) жасалды. Сенбі, жексенбі және мереке күндері станцияға Пастеровский пунктінің функциясы берілді. Сол жылдары бірінші радиостанция сатып алынып, алғаш автокөліктерге орнатылды. 1969 жылғы жылдық есеп бойынша станция 60662 шақыртуға қызмет көрсеткен.

1991 жылға қарай станцияда 15 автокөлік пен 15 бригада болды. 73 дәрігер, 94 орта буын медицина қызметкері жұмыс істеді.

1969 жылдан бастап жедел жәрдем станциясын: 1969-1979 жж. А.Г. Липириди, 1979-1983 жж. У.Ш. Өтенязов, 1983-1989 жж. С.Д. Гурбан, 1989-1997 жж. В.Д.Бондаренко, 1997-1998 жж. Т.У.Қуанов, 1998-2011жж. Ж.Қ.Сатенов, 2011-2012 жж. М.Х. Қозбақов, 2012 – 2018 жж. Сапаров Т.Т. басқарды, 2018 жылдың қараша айынан бүгінгі күнге дейін облыстық жедел жәрдем станциясын Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау ісінің үздігі Жанқулов Марат Хадрединович басқаруда.

2014 жылы Ақтөбе облысы Әкімінің қаулысына сәйкес, ЖМК аудандық бөлімдерінің қызметін үйлестіру мақсатында Қалалық жедел және шұғыл медициналық көмек бекеті Облыстық жедел және шұғыл медициналық көмек бекеті болып өзгертілді. Ал 2019 жылы Облыс әкімінің 2018 жылғы 10 желтоқсандағы «Төтенше жағдайлар департаменттерін орталықтандыру туралы» №546 қаулысына және ДСБ 01.01.2019 ж. №5ө-§5 бұйрығына сәйкес Жол картасын жүзеге асыру барысында 2019-2020 жылдарға арналған жедел медициналық көмекті ұйымдастыруды жетілдіру шаралары жүргізілді. «Жедел медициналық көмек бөлімшелерін орталықтандыру туралы» 01.02.2019 ж. бастап ЖМК аудандық бөлімшелері Облыстық жедел медициналық жәрдем станциясына берілді. Облыстың түкпір-түкпірінен барлық қоңыраулар «103» нөміріне ОЖШМКБ бірыңғай CALL-орталығына түсе бастады.

2017 жылдан бастап 2021 жылға дейін Облыстық жедел жәрдем станциясы мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында «Алғашқы жәрдем» ЖШС түрік компаниясының сенімгерлік басқаруына берілді. 2018 жылы жаңа Батыс-2 шағын ауданында заманауи CALL орталығы бар үш қабатты ОЖШМКБ ғимараты, жедел жәрдем көліктеріне арналған жабық гараж салынып, 17 Mercedes-Benz жедел жәрдем көлігі сатып алынды. «Алғашқы жәрдем» ЖШС қызметінің тоқтатылуына байланысты 2022 жылдың 1 қаңтарынан бастап «Ақтөбе облысының денсаулық сақтау басқармасы» ММ-нің ШЖҚ «Облыстық жедел және шұғыл медициналық көмек бекеті» МКК өз жұмысын қайта бастады. 2018 жылдың қаңтарында Ақтөбе облысы ДСБ-ның 22.11.2017 жылғы №214ө-§6 бұйрығымен облыстық жедел және шұғыл медициналық көмек бекетінің құрамына медициналық авиация бөлімі кірді. Қазір ШЖҚ «Облыстық жедел және шұғыл медициналық көмек бекеті» МКК-да 723 қызметкер жұмыс істейді, оның ішінде 57 дәрігер, 409 орта медицина қызметкері, 205 жүргізуші.

922 453 адам тұратын Ақтөбе облысының аумағы 300 629 мың шаршы км. Облыс аумағында 2018 жылы салынған типтік ғимаратта Батыс-2 ықшам ауданы 9Д мекен-жайында орналасқан 1 дербес бекет және 1959 жылы Алтынсарин көшесі, 70Б салынған 1 қосалқы бекет, ЖМК-тің 16 бөлімшесі: ЖМК-тің 2 бөлімшесі облыстық психикалық денсаулық орталығының жалға алынған ғимаратында Прохорова көшесі, 1; Қарғалы ауылындағы ХҚО, 14 аудандық жедел жәрдем бөлімшесі аудандық ауруханалардың жалға алынған ғимараттарда және орталық станция ғимаратында орналасқан 1 медициналық авиация бөлімшесі орналасқан. Ақтөбе облысының тұрғындарына 52 жедел жәрдем бригадасы тәулік бойы қызмет көрсетеді: 8 қарқынды терапия бригадасы, 9 педиатриялық бригада, 18 фельдшерлік бригада, 1 психиатриялық бригада. Барлық жедел жәрдем бригадалары реанимациялық көліктермен, ауруханаға дейінгі кезеңде мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін заманауи медициналық құрал-жабдықтармен, планшеттермен, дәрі-дәрмектермен және медициналық құралдармен толық жабдықталған. Әрбір жедел жәрдем көлігі электронды картада жедел жәрдем көліктерінің қозғалысын бақылауға және қоңырауларды жылдам өңдеуге мүмкіндік беретін GPS навигациялық жүйесімен жабдықталған. Облыстың 14 ауданында күн сайын 16 жедел жәрдем бригадасы жұмыс істейді (Шалқар және Мұғалжар облыстарында 2 бригададан). ОЖШМКБ аудандық бөлімшелерінде медициналық құрал-жабдықтармен және GPS навигациясымен толық жабдықталған JAC маркалы 16 В класты жедел жәрдем автокөлігі бар.

Облыстық жедел және шұғыл медициналық көмек бекетінің жұмысы «АДИС» автоматтандырылған басқару жүйесі арқылы жүзеге асырылады. Қоңыраулар автоматты түрде қабылданады және өңделеді. Қоңырауды автоматты түрде өңдеуден кейін олар ОЖШМКБ командаларының планшеттеріне жіберіледі. Ақтөбе қаласындағы жедел жәрдем бригадаларымен байланыс радиобайланыс арқылы, ал аудандық бөлімшелермен «АЛТЕЛ» ұялы байланысы арқылы жүзеге асырылады.

ОЖШМКБ-нің барлық фельдшерлік құрамы жыл сайын «Негізгі жүрек-өкпе реанимациясы», «Жетілдірілген жүрек-өкпе реанимациясы», «Педиатриядағы жетілдірілген жүрек-өкпе реанимациясы», «Жарақаттардағы өмірді қолдаудың жетілдірілген түрі» жедел медициналық көмек бағдарламалары бойынша халықаралық стандарттарға сәйкес оқудан өтсе, жүргізушілер халықаралық стандарттарға сәйкес жедел жәрдем көліктерінде қауіпсіз жүргізу әдістеріне оқытылады.